US vs IRAN: Tulio kan vuleipi thin phang in akan chiatu cu US le Iran hi vulei ralpi chung ah an lut thai sual lai maw timi asi. Naitan zapi nih kan theih cia bang Iran ram Quds ralbawi Qasem Soleimani cu Iraq airport in Iraqi PM he ton ding akal lio ah US nih Drone in an thah hnu khan ramhnih karlak thil umtuning athleng ngai ngai.

Tutan ral meici achuahnak hi US Congress nih Donald Trump taza an vun cuainak in apeh mi thil cang asi caah “Political Distraction” timi mipi kha ramhruaitu pawl nih kan mit ai futnak hmun in hmun dang ah an vun kan pialpi duak zong khi asi kho ngaimi asi. Cucaah hi ti US nih Iran thin ava phawh mi nih hin ralpi achuah ter lai lo tiah ka zumh. Asinain Iran ralkap an orh lei kut atan tluk hna asi caah hlan nak in alet in afak deuh mi ralkap le ralkap i khawn den nak cu achuak lai.

Iran nih Iraq ram ah aum mi US ralkap umnak pawl miakpi nganngan in ava kah hna mi hi minung khen khawh tuk ding asi nain khen lo ding deuh in Iran nih US thahnak an ton lio i athin hun nak avun langhter hmasa mi pawl asi. Hi ral hi Ground War timi zapi in ciammam tein ral ituk mi ralpi tiang ahcun achuak lai lo nain Terrorist Attacks – Ralhrang cawlcanghnak angan ter deuh ngai ngai lai. Sipuazi tu cu caan sau nawn avun hnorsuan khawh mi asi. Hi ral meici nih akalpi ding mi cu tu kum November US cozah thimnak “2020 US Presidential Election” tiang khi thin phang in akan tuah te lai. Ahodah president achuak timi nih ral umtuning athlen ngai fawn te lai.

Caan karlak ah Middle East timi Arab ram tam deuh chung i aum mi US ralkap hmun khuarnak le adang Africa ram chung “Abik in Muslim um deuhnak ram” US minung khika ram um mi pawl caah țihnung asi lai. Iran cu Arab ram ahcun hriamnam țhabik ngei asi pin ah Muslim ram pawl ah Iran ram tiang US nih avun den rih ding cu China le Russia nih an duh lai lo, aruang cu Arab ram in China le Russia nih an hmuh pengmi sipuazi kha arawk tuk lai i an ramchung sipuazi ava hnorsuan ve ding kha afiang ngai ngai.

Kan hnu i Arab Spring timi buainak nih Lybia, Jordan, Egypt te pawl an ram uktu ava tluk thluahmah hna ah khan “Arab Spring or Regime Change” Syria avun phanh bak ah Russia nih avun khampi ve cang ko hna khah. Aruang cu Arab World vialte US duhning hoih deuh in hruaimi ram ah an um dih ding kha Russia le China caah cun sunghnak ngan taktak asi ding asi. Cucaah tutan Iran hi 2003 lio i Iraq an tuk phun khan cun tuk awk ațha bak lomi asi. Middle East politics ah khin US ava thlaak nak caan hi asau tuk cang mi thil asi. Atu i Iran hruaitu luzik Ayatollah Ali Khomeini hmanh khi US bomhnak kut deuh in atu dirhmun ah khin akai mi arak si ti in ruah mi asi.

Mullahs timi pawl Arab ram i an lal tuk mi zong khi US domh tlaih chom deuh an si hna. Al Qaeda, Taliban, ISIS, Turkey ram i Kurds timi le Palestine ram dirkamh min thlir deuh in dirhmi, hlanlio PLO, Hisbullah ralhrang pawl an dirhmun zoh dih ahcun Iran hi US nih tuk awk ațha hrimhrim rih lo, US zong nih ralpi in luh hnawh ding hi atimh lai ka zum lo. Iran cozah hi tluk ter zong ah atulio Iran cozah thleng khotu ding ngai ngai mipi nih duh mi opposition party “abik in Western duhning in hruaitu” an ngeih lomi hi US caah ralpi in thawh hnawh awk ațhat lonak pakhat cu asi.

Cun tutan US hi ral lian in Iran ah aluh ahcun Trump hi Congress nih impeachment an tuah mi pahnihnak “Obstruction of Justice” kha double atuah asi khawhnak cu – War Power Act timi cu Congress kut ah ah aum i ram hruaitu Executive Power nih amah nawl in ral lian ah alut kho lo. Self Defence ti bantuk le Rescue operation bantuk ahcun phundang asi. War timi rallian taktak i luh ding cu Congress hnatlak pi ahaumi asi caah cu ral pi thawh ding ahcun US ram hi 9/11 bantuk khan maw ralhrang nih an vun chim ruang ah, asi lo ah US ven mi ram khat khat kha ral nih achim hna timi bantuk lawng ah ralpi achuak kho ding khi asi hnga. Iran nih hin Qasem Soleimani thah lehrulhnak ah US ramchung tiang hi cu avun kap lai lo tiah ka ruah ko.

Asinain caan hi Pathian kut ah aum caah vulei thil cang vialte hi minung nih theih chung khawh asi lo caah nitin kan pawng ah hin; kan eimi rawl ah sivai chiatu le apuak kho mi bom- tlaih ralhrang minung an um chin lengmang khawh mi asi cang caah ralring tein nun ahau ko. Atulio Australia ram meikang nih akangh mi ram hi Belgium ram nak in akau deuh cang i saram hi 500 millions tluk deng akangh chih hna e ti asi. Lungthin tak tein kan vulei pi himnak caah thlacam caan asi. Upatnak he, Credit: Victor Khen Sang