Kalaymyo Emmanuel Khrihfabu ah Pastor rian a ṭuan liomi le Chinmi nih kan i bochan taktakmi kan pakhat Rev. Peter Cung Cem cu atu hi chunglei dam lonak in a zaw i a zual ngaingai tiah theih a si. Damnak tlamtling a hmuh khawhnak hnga thlacamnak in bawm cio hna ram hna usih. Amah hi thau khuami Lengkham fapa kha a si.

Hi kong he pehtlai in Amaw Thlua nih hitihin cabia tawite a hun taarlangh ve mi cu,“Rev Peter Cungcem a tu hi a zual ngaingai cang caah Pathian sin ah thlacam nak in bawmcio hna uh,” tiah a taar ve.

Ramkip ummi Chinmi nih biatak tein thlacamnak in bawm cio hna usih! Atu lio cu ka theih cio bangin COVID-19 pulrai zawtnak ruangah i zohkhenh zong a hung har ngaingai. Duhning in cawlcangh le ṭhutdir khawh a ṭhat lo caah damnak tlamtling a hmuh khawhnak hnga thlacamnak in bawm cio hna usih.

Rev. Per Cung Cem a luancia caan chung zongah dam lonak in a rak um cangmi a si. Damnak a rak hmuh i a dam lawmhnak zong an rak tuah bal cang. A luancia Kum 2019 ah a zun lam ah lungpi an hmuh caah Yangon sizung tiang a rak phan bal cang mi a si. Amah hi mi ngandam lo pakhat a si.

Kum 2019 fak tukin arak zaw i Yangon sizung ah caan saupi an thlopbul cang mi a si. Tutan zongah atu bantukin damlo in a hung um tikah ramkip ummi Chinmi hna nih fak piin thlacamnak in bawm cio hna usih.  Rev. Peter Cung Cem a dam lonak kong he pehtlai in aherhning in thawngthanhnak tuah ṭhan khawh kan i zuam lai. Kanmah le kan umnak hmun cio tu in thlacamnak in bawm cio hram hna usih tiah kan in sawm hna.

 

Thawngpang dang rak rel chih: By Salai Thawngpi/Ramthlo-417. Hakha biaceih zung ah caankar biaceihtu ka rak t’uan lio ah ngaknu pakhat kong bia kan ceih. A konglam a tawinak cun a tlangval he i t’hitum dingin hnatlaknak an ngei, t’hitumnak ngeih hlan ah an um t’i tawn, ruahphak lo in tlangva nih nupi dang a ngeihtaak, nu nih a ka hlen riangmang i a ka umpi tiah taza a cuaimi kong a si.

Kalay ka um lio zong ah sianghleirun siangngakchia nu pakhat kong ka rak ceih bal. Tlangva a umnak inn (hostel) ah a ngaknu cu a auh tawn i hmunkhat ah an um t’i. A hnu ah tlangva nih nungak dang a ngeihtaak tikah nu nih a ka hlen i a ka umpi tiah taza a cuaimi a si. Chantiluan nih hlah maw a kalpi ti awk in tuchan ah mah bantuk kongkau hi kan hmun le kan ram (Chinram) zong ah a chuah cang ca ah upadi lei hngalhkauhnak ca ka rak t’ialnak a si.

417 timi cu Penal Code 417 kha chim duhmi a si. Penal Code 417 cu 415 kong i sualnak a tuahtu sualphawtnak a si i kum 3 tiang thawngthlak khawhmi a si. (kum 1 a rak si nain 2016 ah kum 3 ah an chap) 415 cu mi pakhat kha hlennak va tuah i cu hlennak ruangah lungtlin ve in tuahsernak pakhatkhat tuah kha a chim duhmi cu a si. Hi kong he pehtlai in upadi tuanbia tlawmpal kan zoh lai.

Hlennak timi kong ah thilri lawng a si hnga lo maw timi ruahnak a rak um bal. Biaceih zung biachahnak phun 2 a rak chuak i bia an chah ning aa kalh deuh ca ah a hnu ah thuk deuh in bia an rak chah t’hannak tuanbia a um. Cu kong cu zeidah a si tiah cun Cin Huat nih a sin um Mah Nuh cu kaan duh ee, ka nupi ah kaan t’hit lai tiah bia a rak kamh i a rak ihpi tawn. Mah Nuh cu nau a pawi i thla 5 a tlin tikah Cin Huat nih a inn in a t’hawl ai. Mah Nuh nih lungtling lo in palik sin ah a Report. Cin Huat cu biaceih zung nih an rak thlah t’han ca ah Mah Nuh lei nih biaceih zung sang bik tiang an phakpi. Biaceih zung sang bik nih dothlatnak an tuah tikah Penal Code 417 in biaceih khawh ding dirhmun a si ko ca ah tanglei zung nih an bia ceih t’han dingin bia a chahpiak bal. Mah cucu 1967 ah a rak si.

Cun 1971 ah a cunglei sining he aa khatmi kong pakhat Mandalay biaceih zung sangbik ah an rak ceih ve. Bia an chah ning cu mah bantuk kong cu Criminal in a si awk a si lo, Civil Suit tu in a kal awk a si an ti ve. Tikah thil sining aa kalh bantuk in a rak um. Penal Code 415 hi hlennak timi kong ah thilri lawng maw a si hnga, asiloah minung ziaza lei i hlenthawinak teh aa tel hnga lo maw timi khuaruahnak a chuak.

Hi kong hi zapi he aa pehtlaimi thil a si lawng si loin upadi kong zong a si tikah rampi Sihni luzik upadi thiamsang Dr. Ee Maung le U Kyaw Myint zong hi kong ah ceihpi dingin an rak sawm hna.
Sihni U Kaan Myaing nih, “kaan t’hit lai tiah biakamnak a ngeih i a umpi hnu ah t’hitum duh loin a almi cu biakam pelh a si caah sualpalhnak (criminal offence) a tuah a si lo, sualpalhnak a tuah a va si hmanh ah nau a pawi le pawi lo kong zong thleidanpiak a hau hnga, nu nih nau a pawi lo ahcun a sunghnak a um ti khawh a si lo caah Penal Code 415 ning in biaceihpiak a ngah lai lo,” tiah a chim.

Dr Ee Maung nih pa nih nu a ihpi lio ah hlennak a um maw, um lo timi thil sining cung ah sualnak a tuah maw, tuah lo timi zohpiak a hau. Hlennak a tuah timi a fian ko ahcun Penal Code 415 tlar hnihnak chung ah a lut khawh ko. Nu nau a pawi maw, pawi lo timi kha ruahpiak a hau lai lo, hlennak a ton ruangah nu nih ihpi a cohlanmi a si ahcun nau a pawi lo zong ah nu nih sunghnak (zatlaknak) a ton ti khawh a si tiah a chim ve.

Sihni luzik ai awh in cozah Sihni Dr Myo Tun Lin nih Penal Code 415 le 417 hna hi Thilri he aa pehtlaimi kong chiahnak Dal (17) chung i aa telmi an si. Section 415 i tahchunhnak zong ah thilri kong lawng a um ko caah hlennak in nu ihpinak kong ah pa kha sualpalhnak a tuah ti khawh a si lai lo a ti ve.
A cunglei bantuk in ruahnak phunphun a rak um i upadi kong kha biatak tein an rak cilnan cio hna. Penal Code 415 chung ah thilri lawng si loin lungthin fahter, limhang zorter zong a chim chihmi a um. Cu caah pa nih nu kha kaan t’hit lai tiah a ti i a umpi hnu ah t’hi duh t’han loin a ummi cu Penal Code 417 a buar ti khawh a si ko. Amahbel hlennak a um maw, um lo timi thil sining cung ah ai hngat lai tikha bia an rak chahnak cu a si.

Hlennak um hraw loin tuahmi umt’inak a si ahcun pa kha sualphawt awk a t’ha hnga lo. Pa nih hlennak a rak tuah ruangah nu nih a lungtlinpi i an umt’i hnu ah pa nih a bia a let t’han sual a si ahcun 417 a buar ti khawh a si hnga.