Pu Kua Uk Lian: Social Media Hi Remnak Le Dawtnak Ca A Si. Doh Le Ral Sernak Si Lo
Social media hi mipi dawtnak le remnak ca asi. Doh le ral sernak a si lo. Chinmi nu/pa hawidawt hna. Kan media hi pakhat le pakhat dawtnak, remnak le lungrual nak karhtertu bia tamdeuh in ttial uhsih ti hi upa te chim ton mi cu a si. Sihmanhsehlaw a cheu mi tlawmte kan unau hna nih biattha le tthancho nak ca ttial duh lo in midoh nak le remlo nak ca tu ngolhngal lo in ttial aduh mi zong an um ve hawi.
An biahla hi chungkhar ah sang le khua ti bantuk ah chim le ceihtti in a dih ko ding bia pawl zong mipi hmuh ah biafak in an chuah pi. Cu nih zei biachah nak hmanh tuah a si lo ti zong an theih ko. Mipi hnahnawh pek men khi a si ko. Cu zia cu kan Chinmi caah vanchiat nak a si kanti lai maw? Zei kan ti lai dik ka ruat leng mang ve ko. Cun cozah lei biaceih bawi le a dotdot ttuanvo ngeitu an um ko i cu hna sin phanh pi in midang hnahnawh le buainak peklo te in bia dih ternak ding office zong a um ko.
Cuban tuk in tuah nak lam a um ko na in Chin mipi nih theihtlak le rel tlak a si lem lo mi, theihter zong ah sullam a um lem lo mi, mino tthanthar hna caah tthancho nak zong a pe lemlo mi, mipi caah dawt nak le rem nak hrawktu men a si mi, ca le bia kan thlah lengmang mi hi sullam a ngei lo. Mipi zeirel lo zong a si. Mah mithmai le hmurka langh lo in le ceih pi lo in a si caah a thiang hlim lo mi zia le za bantuk a si. Chinmi hi cu miphun chia kan si hraw lo. Lainawn thahsual nak hmanh ah hmaitonh biaruah te in aa ngaithiam khomi miphun ttha kan si. Hmaitonh biaruah nak in zeibantuk buainak a si zong ah a daihter tontu Chinmi phun kan si.
Cu bantuk in Chin miphun kan nunning a um mi zong zeirel lem lo in Hmongtlang khua mi Pu Tinza Lian nih keimah ( Khuauk Lian) he pehtlai in a duh poh in ca a ttial men ko. Pu TZL hi aa daw mi kan si ko. Kan ni ral ka theibal lo. Phone or pakhat khat in ka hal seh law.. fawi te in aa fiang lai i a va dih ko ding khi a si. Fak sak ding a um lo. Ca in ttial a si tik ah cun aa do ngai le aa rem lo ngai mi khi a lawhter cang. Cu caah hi ca ttial nih thiltha lo tampi karhter nak men a si. Social media hi buainak aphi a umnak hmun a si lo.
A sina in abia pakhat ah cun Pu Tinza Lian cung ah lawmh nak ka ngei. Bawipa nih thluachuah pe ko seh ka ti. Chin miphun caah nunnak thap in kum 30 lengtiang rianttuan tu CNF upa ka si a langhter. Kalawm ee! Chinmi caah CNF nih rianttha tampi a tuah. Caan a phanh tik ah kan chim len te lai. Atu pakhat te hei peh ning law.. 1999 April 10, ah CNF upa te nih Chin miphun zong ramrum ramttha lei ah UN hmangin kanphanh khawh nak ding Refugee (UNHCR) program in rianttuan siseh tiah kan ti mi cu Bawipa nih thlua a chuah i Chinmi (60000) leng cu ramttha a kan phanhter.
Cu nih cun nihin ni ah Chungkhar kan eidin, kan inn lo, kanthil puan le thilri phuntling, motor ee, cycle ee, adangdang ee tiah kan Chinram te ah a ttha bikbik aphun antling ve cang. Miphun dang mit kan zoh ti lo i, anvan zong kan hai ti hna lo. Hmong tlang khuami tampi zong cu ah cun an kal taktak ve. Bawipa thawng a si. Kan um pi peng ko seh tiah kan thlacam a si. Kan ni lawmh nak chim cawk lo a si ko! Hi thil vialte hi miphun dawtu CNF rianttuan nak cu a hrampi a si ko tiah Chin mipi vialte nih theih dih a si.
Kan hnulei kum (20) le a tu lio Chin miphun kan dirhmun cu khuapi ah khuate ah van le vulei in aa thlau cang. Lamkip in innka aa hong cang. Bawipa nih kan hruai chin lengmang ko seh. Keimah santlai lo te zong hi Chin miphun tuanbia(history) a thlengtu rianttuan nak ah a hramthawk te in nihin ni tiang tel kho ve ka simi hi zei vialte nak in ka lunghmuih bik ve. Hihi..ka lawmh nak sangbik cu a si ko.
Cu caah kan social media hi thil ttha le biattha lei in hmang hna uhsih ti ka duh ko. Hi ti ning cun lungrual le tthancho si lo in ral sernak le dohnak men caah kan media hi a si sual lai. Tuah ser nak ttha vialte zong attha lo mi a lawhter dih sual lai. Cucu Chin mi hruaitu kan nupa le nih ruah nak le lungthin nan kan cheuh le nan kan cawnpiak a hau ko tiah ka ruah ve. Note- thaizing lei ah ka peh tthan te lai. Kalawm e. Credit: Khua Uk Lian