Khamhnak caah tipil ing (sacrament) a herh ko a rak titu hnasa cem cu ROMAN CATHPLIC (RCM) an si. Mah kongah hin Protestant he debate a rak fak ngaingai. Atu ahcun RC zumhnak cu Protestant chung zongin a pom mi an um pah len cang. Chanthar zumhnak a rak chuakmi Oneness cheukhat (An dihlak silo) nih biatak tein an van dirpi ve hna. A dang tete zong an um pah ve ko..

Mark 16:16 hi an i chirhchan mi Bible lak ah Pakhat asi ve. Mark 16:16 nih Khamhnak caah Tipil ing a herh bak ko ti a chim duhnak asi lo. Zumhnak in khamh kan si. A zummi pauh cu tipil ing dingin Jesuh nih a kan fial. Tipil ing cu a biapi mi asi nain khamhnak caah asi lo. (1) Tipil ing (Baptism) cu Khrihfa Uniform Asi

Ralkap khi uniform aa hruk lo zongah Ralkap cu asi ko.. Ralkap nih a uniform aa hruk ahcun Ralkap bak asi tiah mipi (public) nih kan theih khawh. A uniform cu Ralkap a sinak tette khangnak (identity) asi. Khrihfa zong Jesuh ZUMTU (Believer) kan sinak Identity tette khangtu cu Tipil Ing asi. Tipil kan ing mi cu Minung hmai ah JESUH ZUMTU ka si tiah tette khannak asi. Zumtu tipil ingnak nih tette a khan mi cu “Jesuh he ka thi, Jesuh he phum ka si, Jesuh he ka thoțhan” tinak asi (Rom 6:3-5)

KOLOSA 2:12 “Zeicahtiah tipil nan in tikah Khrih sinah nan i vui, cun tipil nan innak ah cun, thihnak in a thawhtertu Pathian țhawnnak nan zumhnak thawngin Khrih sinah cun a thawh zong nan tho fawn” (2) MARK 16:16 “A zum i tipilnak a ingmi paoh nih khamhnak an hmuh lai, a zum lomi paoh nih sual phawtnak an hmuh lai. Mah Bible hi țhen hnih (a le b) in kan zoh lai.

(A) “A zum i tipilnak a ingmi paoh nih khamhnak an hmuh lai (16:16a) A Zumh i Tipil a ing (Believe and Baptize) timi bia nih Zapi cu a kan buai ter. ZUMHNAK +TIPIL =KHAMHNAK tiin a ruat mi an um. Ma mah a tualtu nih hin ZUMHNAK=TIPIL cu khamhnak a ti duhnak asi lo. Tahchunnak bia kan zoh hmanh hna lai. “A zum i biakinn a kal mi pauh nih khamhnak an hmuh lai” A hman ko law maw? Biakinn kal kha khamhnak asi lo. A zumh i khamh asi caah Biakinn ah a kal mi asi.

“A zum i Bible a relmi pauh nih khamhnak an hmuh lai” A dik thotho ko lo maw? Bible a rel ruangah khamh asi lo. A zumh i khamh asi caah Bible a rel. Cu bantuk asi ve… A zum i tipil a ing mi pauh nih khamhnak an hmuh lai. Tipil a ing ruangah khamh asi lo. A zumh i khamh asi caah Tipil a ing nak cu a si. Cucu Mah catialtu nih a chim duhmi asi.

(B) “A zum lomi paoh nih sual phawtnak an hmuh lai. (Mark 16:16b) A zum lo mi cu sual phawt an si lai a ti. A zum lo a ti ko caah “Khamhnak cu Zumhnak” lawngin asi ko ti kga a fianh. Tipil ing hi khamhnak caah a rak herh ve mi sisehlaw Mah catialtu nih “A zum lo i TIPIL A ING LO ahcun sual phawtnak an hmuh lai” tiah a ti hrimhrim hnga. Cun ZUMHNAK +TIPIL ING =Khamhnak sisehkaw Mah catialtu nih ” A zum lo i tipil a ing lo ahcun sual phawtnak an hmuh lai” ati ding bak khi asi cuh. Atucu “A ZUMLO MI” nih sualphawt an hmuh lai ati tikah ” TIPIL ING” kong a chim ti lo.

A ruang cu tipil ing cu Khamhnak caah a herhmi asi lo caah asi. Mark 16:16 hi buai tuk awk aum lo. A hmu thiam mi caahcun a mah lila ah a phi aum ko. Zumhnak le Tipil ing hi khamhnak sisehlaw Paul le Jesuh hrimhrim nih Zumhnak in khamh kan si tiah an kan cawnpiakmi vialte lih rumro ansi hnga. Mark 16:18 Zumtu cu Holh thar in an holh lai ticu kan uar tuk bain Siivai ‘poison an ding zongah an thi lai lo” timitu cu kan ngamh hoi loh… Na ding ngam lai maw. Chim duhmi cu Bible nih a chim duhmi hi zeidah asi ti kan i fian a hau.

1Pet 3:20 ..ka peh than te lai. NOTE. Mah catial ka tinak a sullam cu Mark asi lo caah asi. Mark nih cauk a tialmi hi Mark 16:8 tiang lawng asi. 16:8- adongh tiang hi midang Pakhat nih a tial chapmi asi. (Canon ahcun an khumh chih ve ko caah Bible ah pom asi ve ko. Mark 16:8- a dongh tiang hi Pathian bia ah a pom lo mi zong an tam pi ve) Ref: Exodus-Luatnak Lam