THLARAU LEI MIPI HRUAITU HNA HI BAIBAL AN RAK CAWNG MAW? Kan ram hi Baibal a cawng lo mi nih an hrawh cikcek. An cawn ko zongah thiam lak i a cawng lomi (self study tuahnak khim tiang i a cawng lomi) nih kan ram an hrawh cikcek. Hihna lakah acheu nihcun Baibal siangin kai a herh lo an ti chap rih. Bible ah kan zoh hna lai!

1. Israel mipi kum sawnli chung hruaitu asimi Moses cu Pharoah Siangparang inn ah ca faakpiin a rak cawngmi a si. Kum sawnli a si tiang a rak cawng. Cun, Sinai ramcar ah kum sawmli tu a cawng i Pathian he ai chawnbia pengmi a si. Cucaah Israel mi kum 40 hrauitu dingah Pathian nih a thim. Pentateuch ‘torah’ timi Genesis in Deuteronomy tiang khi a ttialtu a si. Moses hlan minung hna nih Baibal an rak ttial lo nak achan cu ca an rak thiam lo caah a si. Zeicadah ca cu an thiam lo? An rak cawn lo caah a si?

2. Joshua hi cacawngmi a si ka zumh. Moses tluk taktak cu si dawh a si lo. Atu lio kan Laimi Baibal siangin a kai lomi evangelist bantuk a si. Raltuk a tthawng ngai. Kan Laimi evangelsit zong Sehtan raltuk cu an tthawng ngai ve. Kan lawmhpi hna. A cawnnak le a theihnak a tlawm caah Joshua nih a thih hnu ah uktu reprap a ser piak hna lo caah biaceihtu chan ai thawk. Biaceihtu chan ahcun a tthawngmi le a cakmi poh nih ram an uk. Anmah nih a ttha an ti ning poh in ram an uk cio. Cucaah ram dang sal ah an taang lengmang. Samson bantuk hgruaitu hna an chuak.

3. David hi cacawngmi a si i Baibal a thei taktak mi a si. Cucaah Israel miphun le tuchan Khrihfabu caah Psalm cauk a rak kan ttial piak khawh. Kan Baibal ah zumtu nih kan rel bikmi cauk lak ah uk khat a si. David nih Baibal hi rak cawng hlah selaw sernak kong ‘creation’ Egypt saltannak ‘Egyptian captivity’ sal chungin chuahnak ‘Exodus’ le adang tuanbia vialte hi a hngal hnga lo i Psalm cauk hi atu i a ummi bantuk hin a rak ttial kho hnga lo.

4. Solomon zong hi cacawng mi a si. A fim lawng asi lo, ca zong a thiam hrimhrim. Cucaah Baibal zong a ttial khawh, phungthulkbia zong a ttial khawh, biazai dawhdawh zong a ttial khawh. A cattialmi zoh tikah philosopher pakhat zong a si tihi theih khawh a si. Nihin ni tiang a ca ttialmi le a hmuhtonnak nih fim a kan chimh peng rih. Solomon fimank le thiamnak cu tuchan vawlei fimnak tampi nih a tluk kho rih lo. 5. Daniel, Ezra, Nehemiah le adang prophet vialte zonghi Baibal cawngmi lawngte an si. Pathian nih Baibalca a cawng lomi kha prophet caah a hmang hna lo. Ca in an ttial kho sual lai lo ti a phang rua.

6. Jesuh zultu pawl hi Baibalca an cawng lo tiah mi tampi nihcun nan ti. Ziah an cawn lai lo? Kum thum renglo chung Jesuh an zulh i a chimmi an ngaih i, a tuah sernak an mit bak i an zohmi kha cawnnak asi lo tiah maw nan ruah? Anmah hmanh nih ttha bikin an cawn lehlam. Jesuh nih a hnu zul ding in a rak auh hna lio ahkhan a hnu i zul sawhsawh dingin a auh ttung hna lo. A hnu zul dingin a auh hna nak a ruang cu, a bia ngai ding in le a tuah ser nak zoh ding ah a auhmi hna pei a si cu. Cucu Baibal cawn lo ah zeitindah nan chiah khawh? 7. Lam kaltu dang vialte zong Baibal cawnnak a neimi lawngte an si dih. Steven te hna zong Baibal an theih ning kha Biakam Hlun tuanbia vialte a trawinak in an chim khawh dih kha. Paul, Luke, Timote tucu chim hau lo an si.

Baibal cawng huam lo in saya rian a ttuanmi nih kan Lai Tlang cu nan hrawh bak. Ka chan chung Baibal hmangin mi nun ka cawm ve cang hna lai ai timi vialte nihcun Baibal cu nan cawn ve hrimhrim awk a si. Motor mawngh ding ahcun cawn hmasa a hau. Lehtama rian ka ttuan lai ti ahcun cawn hmasa a hau. Cozah rian ka ttuan lai ti ahcun cawn hmasa a hau. Baibal bak ka chim cang lai ai timi i cawn duh bak lo i saya ttuan cawlh cu a si kho hnga maw?

Faakpiin ruat ve tuah? Baibal a cawng lomi cu Baibal cawnpiaktu saya caah khuazei ram hmanh ah an hmang hna lo. Lai Tlang lawnglawng ah nan chim khawh. Laimi lak lawnglawng ah nan kal kho. Laimi lawnglawng nih nan hman fawn hna. Cucaah kan ram cu a lo bak. A cawng lomi nih lih theology in a cawngmi cheukhat kha nan influence lehlam hna. Baibal a cawng lomi unau hna Baibal hi rak cawng ve ulaw phung nan chim ning ai dang hnga, phung nan chimmi ai dang hnga, mi nan sersiam ning zong ai dang hnga i kan ram zong ai dang hnga. Dr. Aung Myant Thang