“(MP) SI NING LAW? NA SI BAL LAI LO… KAWL RAM AH (MP) TI MI A UM LO. 2008 Constitution chung ah Member of Parliament (MP) ti mi bia fang pakhat hmanh a um lo. State Hluttaw Member, Union – Amyotha Hluttaw Member le Pyithu Hluttaw Member ti mi lawng a um. Cu ruang ah Chin State caah siseh, Union caah si seh, Member of Parliament (MP) si ti timh duh hlah u… A um lo.

Chin State Chief Minister si ning law cu ka tuah lai kha ka tuah lai zong chimh len hlah u. Chin State Revenue cu Chin State Budget i, 10% hmanh a tling lo. Union budget he a nung mi le khua a sa mi kan si rih. Sizung ka dirh lai, Siang inn ka dirh lai, cu ka tuah lai, kha ka tuah lai. Caw ek zuar in zei hmanh kan tuah kho lo ti mi kan i fiang a herh. Asi na in Union Member kan si caah, Union Member si nak covo cu kan ngei ve.

Amyotha Hluttaw ah Chin State ai awh in seat (12) kan ngei. A si na in, Chin State huap mi Amyotha Hluttaw Member kan si kan i fiang lo. Kan Constituency ai awh tu ah kan i ruah peng rih. A ngai te ti ah cun, zei ban tuk Party kan si hmanh ah, Chin State ai awh in, Union Hluttaw ah Amyotha Hluttaw palai kan si tik ah, Chin State pi ai awh kan si kan i fiang lo ti mi cu 2010 in 2020 tiang Chin State Amyotha Hluttaw ai awh tu pawl rian tuan ning nih fiang te in an ka chimh i, an ka hmuh sak ko.

Pyithu Hluttaw ai awh cu, township ai awh an si. Chin State chung ah Pyithu Hluttaw palai pa (9) kan ngei. Mipi le Township ai awh kan si ti mi kan i fiang a herh. A pawi ngai mi cu, State ai awh maw kan si, township ai awh maw kan si, party ai awh maw kan si ti mi fiang huaha lo in, kum 10 leng kan kal cang ko hih.

Chin State Hluttaw caah mipi nih thimh khawh mi hmunhma 18 kan ngei. Chin State maw kan ai awh, kan party maw kan ai awh, vote a kan pe tu maw kan ai awh ti mi kan i fiang rih lo. “Zawngkeng Party” nih “Parathlei Party” pawl ral zoh in kan zoh rih hna. “Parathlei Party” party nih “Zawngkeng Party” pawl ral zoh in kan zoh rih hna. Angai te ah cun, “Zawngkeng Party” vote pe tu le, “Parathlei Party” vote pe tu vialte kha Chin miphun kan si dih ko. Kawl an si lo. Kalaa an si lo. Unau chuah khat lawng te kan si ko.

Presidential System le Parliamentary system hmanh fiang huaha lo, ram thumnak ah nuam ziar i khua sak, rian tuan dih hnu ah beer te ding pah, tir khueh pah, high speed internet ah duh poh in ca tial pawl kan tam ngai rih ko hih…. Pasal Ramkhel ka ngamh/ kan duh taktak ah cun, a lang hla in (Remote Control Politic) tuah a herh lo. Kan ram ah rak kir i, Ramkhel rian tuan kho a si.

Covid-19 ruang ah ka tlung kho lo a si ti in bia si phai a herh lo. Relief Flight tampi a um. Tlung kho a si. Tuan kho a si. Zei dah kan tuan kho i, zei dah kan tuah kho ti mi tu i fiang a herh. 2020 a dih hlan ah thimhnak (Election) tuah a si ko lai. Tuah lo a ngah lo. Tuah lo ah cun, Ralkap uknak tangah kan um than kho men. Cu ruang ah, lung fim a herh Um har phen i, ram dawtu si lo in, tuah sehnak in ram daw tu si i timh cio hna u sih. Ngun Cung Lian (Camp – Yangon, Myanmar)