
Donald Trump President A Tlin Ṭhan Ahcun Chin Refugee Caah Ṭihnung Le Lungrehtei Ngaingai A Si Cang Lai Hih
Donald Trump President A Tlin Than Asi Ahcun: 1- Chin Refugee hi a pit ti awk tluk asi lai. A pit taktak cun a pit rih lo nain tukum Fiscal 2020 caah vawleicung pumpi refugees 18,000 lawng lak ai timh caah kum 1982 hnu ah US tuanbia ah a lungchiatbik kum asi. Hi chung ahhin minung 4,000 tluk cu Iraq minung pawl ca, 5,000 tluk cu biaknak ruangah harnak a tong i a zaam mi ca,1,500 for people from the Northern Triangle countries of Honduras, Guatemala and El Salvador. That leaves 7,500, or roughly 40%, for all others.
7,500 tluk hi vawleicung pumpi refugees nih kan I cheuhbauh ding a si hnga i Delhi le Malaysia caah cun ruahchannak hi a tlawm taktak ko cang. US ngai nih Refugees a lak lo ahcun EU le Australia tepawl lak cu a tlawmtuk i Laimi dirhmun ahcun vom thingkung rem bantuk men khi asi hnga.
2- US ah misifak le harsa hna nih harnak kan tong chinchin lai. Social security a cut mi nih nihin ah Laimi tampi nih harnak fak kan tong cuahmah. Sipuaizi hi a kai ngai i rian zong a tam kan ti lio ah Medicaid le food stamp lo in khuasa kho rih lomi US ah sifak kan tamtuk rih. A bikin pum tlamtling lomi minung 8.5 million nih Social Security Disability Insurance program kongah harnak an tong. Cucaah Trump President a tlin than asi ahcun hi nak hin a fak chinchin lai caah sifak hna le ngaktah hna caah ruahchannak a tlawm lai. Zeitluk in rian kan tuan hmanh ah company riantuan dirhmun cu hawi va tluknak ngaingai a ngah lo, a bikin kan nupi le fale caah benefits hmuh a ngah lo tluk deng asi cang.
3- Miphun dang a rem hna lo, biaknak a rem hna lo, sifak a rem hna lo. Canada he ramri vampang cu a chong lo nain Mexico he ramri miphun thleidannak vanpangpi cu a chon. Vunraang pawl nih santlailo pawl namneknak a karhcho chinchin lai, US ah kum 5 in 10 a ummi nih Cun nan I fiang cio ko lai. Thleidannak a karhcho tikah ramdang nih US an huat nak a karhcho chinchin. A bikin Kum 2018 hnu cun a bia a rak chim mi pawl kan I fian lomi vialte h a tak in a vun tuan hnu ceo in miphun thledannak asi zia hi a hung lang, tiah Jason Kravarik nihcun a ti. Thleidannak hi vawlei a hmun chung cu a hmun ve ko lai nain dawtnak a ngei mi le a ngei lomi kar kan dirhmun tu cu ai dang tuk ve ko. Make America Great Again siloin Make America “White” Again ti tu hi a tuahsernak taktak theitlai cu asi e, tiah minthang tampi nih an ti cang America Aw…
4- Vawleicungpi, AIDS, TB le zawtnak phun zakip dohnak caah siseh, ramdang nih puicimnak kan ton tikah siseh, biaknak le ramkhel kongah hremnak kan ton tikah siseh, US pi cu vawleicung ah nucem le pacem dirhmun in hmurka le hriamnam lawng si loin phaisa zongin mibawmtu bik asi. Kum fatin foreign aid in the U.S. federal budget 1.2% chiah asi tawn i hihi 35 billion tluk asi tawn. Asinain 2020 ah Trump nih 11.7 billion lawng ai timh caah kut i liak in bawmhnak pek bantuk ah a cang cang.
5- Vunrang a si lomi US ah karhcholo ding hi ai timh bikmi asi caah US luh hi a har chin lengmang lai. Curuang ah, kha ruangah tiah ai chimter len nain thleidannak ralhruang lawngte arak si. Myanmar refugee hi a kham ti awk tluk a si cang nain kum 2001 in 2019 chung ahhin Myanmar refugee hi US ah a lut bikmi an si tiah Pew Research nih cun a langhter. Kum 1, October 2001 in September, 30, 2019 tiangah Burma refugee 177,700 US an phan I an tambik an si a ti. A phih cang bantuk asi nain a phan cia pawl minung thong tamtuk nih nupi, pasal, nu le pa, fale leh ule nau an lak than tikah phundang in a vun kan rengh than. Tuak satmat ahcun a lungchiat thlak tuk ko hmailei dirhmun khi.
Biatlang Kawmnak; Kha miphun hawi le hna US presidents tampi tuanbia hlun pawl khi zoh a hau lem lai lo, Goerge W. Bush cu raltuk a duhmi president asi a pa hrimhrim te khan an ti le a tuanbia chung ah Afghanistan le Iraq a tuk taktak. Barack Obama cu phungthiam, human rights le sifak dawtu asi tiin an chim I, a tuanbia chungah US ah biaknak zalawnnak, sifak pawl caah thiltampi a tuahmi le vawleicung minung covo kong ah ai thlak taktak timi cu nan hmuh ko lai.
Cubantuk ve thiamthiam in Donald Trump minthannak cu miphundang huatnak, ramdang mi paohpaoh US lut kho ti lo dingin phih dih tibantuk pawl chim ding hi a tamtuk. Cucaah term hnihnak a tlin than ahcun ai thuhmi a zia taktak hi a langh lai caah zeitluk in kan tuar te lai khi ruah ngam asi lo, a ziah ti asi ahcun US presidents paoh khi tial an ngei dih I an tial khi term khatnak ahcun an langhtuk lo I term hnihnak ahcun an langh dih cikcek tawn. mCucaah kei cu US ah refugee in a hung phan mi si ve ko tung ahcun Trump kan uar mi hi cu mi lungput tha lo kan si ko tiah ka pom ko hi.
NOTE; Tutan cu caan ka pek tlawmtuk caah tlamtling lo dom la. Next post ding cu “Trump bantuk Khrihfa ziaza Tihnung” timi asi te lai. Credit: Chelsea Bawi