Trump Tanhtu Laihlum Pawl Sin Biacah. Naihrawng cu Donald Trump kong nih Laimi kan Facebook vawlei ah hmunhma a vun la ngaingai. Mifim he fim lo he, calngau he ngaulo he, pawpuar he puarlo he, a thei he thei lo he, au lulh cio asi. Kan pi tarnu pakhat le bang nih cun Trump hi nikhat ah voikhat rawlulh in thla a cam peng, ati. Cucu zeitindah na theih kapi, kan ti i an chim ko a kan ti.

Freedom of speech timi cu hi bantuk caan tete i kanmah le ruahnak, hmuh ning, zumh ning le pom ning cio in zalawng tein kan chim hi asi ko. Cun US ummi nan si lo caah US kong ah nan I ceih le nan I thlak awk asi lo, timi ruahnak zong hi adik hnga lo. Abik in US hi cu vawleicung ah nubik le bik asi caah a kong zong hi cawn bikmi le theih bikmi asi caah US ummi nakin Myanmar ramchung aummi nih US kong a theih deuh mi zong nan um len lai, cucu thil sining te asi ko.

Amahbelte naihrawng cu US kong a pelte taktak hmanh a chung lei thil sining taktak a thei lomi nih ca kan tialmi tete ka hmuh ngai. Trump cozah nan doh hi khua lei nan nupi, fale, nule pa le ule nau nan lak khawh lo ruangah, riantuan loin food stamps le madicaid ngah nan duh ruang ah, refugee an phih hna ruangah, nanmah le nanmah zawn lawng nan I ruah ruangah, tiah an chimnak a thei vuapvap ve i atak ah zeitindah an um ti theih loin kan au khuang sawhsawh zia hi vun langhter ka duh.

Nupi/Pasal, Fale, Nu Le Pa, Ule Nau (Immigration Visa) Kong

Kan ram harsat tuk ruang le kan miphun lamnetnak faktuk kan ton ruangah chungkhar le he sian lo bu in mitthli he zoram dangah duh na lo ti awk in kal cio asi. A cheu cu nupi le fale a kaltak mi, a cheu cu nungak/tlangval dirhmun in kal a si. Malaysia ah harnak phun tling cikcek in ton asi. Thihnak chungin luatnak ah Pathian nih a kan huhphen i US kan phan kho hna.

Malaysia ah nungak/tlangval dirhmun in kum 20 hrawng aum hnu ah US a hung phan mi tlangval/pathlawi kum 35 in 55 kar Laimi tlangval hi nan khua, nan Khrihfabu, nan community le pengtlang kha vun check cio ulaw thong zeizatdah an um hnga? US nungak an har tuk cang caah le a ummi cu mino tete hmanh ah muidawh lawngte an si cang, an caah nupi thitthannak ruahchannak a pelte taktak hman a um ti lo khua lei ah ti dah lo ahcun. Kum 2014 lio tein hi kan ule pa le tlangval thong tampi pawl kong hi ruah a cu tuk ka ti zungzal mi asi.

Khua leiah nule pa lawng tantak in fale vialte ramdang a phan dih mi kan tamtuk. Cutikah nule pa ruak fimtu ding le a tahtu hmanh a ngei lomi kan tamtuk, tar kung tlung in an zawttik ah thlawptu le conghramtu ngei lomi an tamtuk, hi dirhmun hi ahohmanh nih ruah khawh asi cio lo. Fale umnak reprai a ngei lomi le cawnpiaktu ngei loin a thangh lianmi an tamtuk, nule pa nih hihi ruah khawh a si lo, nan duh in nan celh cio lai lo.

Refugee kan kal ruangah nihin ah Laimi tu dirhmun hi kan dirnak asi i, kawmciar le sangra lawngte a rak ei mi zong nih Pathian dawtnak thawng in vawleicung rawl thawbik le motor kan mong khawhnak zong hi asi. Refugee hi pit cang ko seh ceilak dawh nan kal cang ko cuh tiin refugee fale cawm chawm nih holh tuk ding asi lem lo. Inn lo le ngeih thil ai zuar viar in ruahchannak nganpi he Malaysia le India ah tamtuk mitthli he an tap rih, UNCHR nih Chihmi cu nan him cang an ti i Card chuh kan ton mi cun kan pale nih kan him rih lo tiah biaktak tein tlang an au lio ah nan fale, na unau, na chungkhat US ah an phak cang pet in Trump I tanh ter phun in rak au tuk rih duh hlah u.

Food Stamps Le Medicaid Duh Ruang Asi Lo.

Laimi cu kutdok phun le mi kawmtang ah khuasa phun kan si lo, mah kut le kee tein a dir i inn ai sak I rawl a kawl mi kan si. Cu kan sinak le thinlung te he cun US zongah kan I thanpi ko.

Amahbelte chungkhar kan dirhmun hi kan I lo cio hna lo. Cheukhat cu fa 4/5 a ngei i fa semte he an um caah nupi riantuan kho loin an um. Pabik hlawh nih thlakhat ah 2,000 tluk hi a tam lei asi, motor bill le insurance $500, inn le electric $1,000 bills, motor datsi man $200, a tangmi cu zei dang zei dang ah a kalnak hman an I tinh lo. Food stamps hi an pale $16/17 an hmuh or Overtime an tuan ahcun $160 monthly tluk lawng an hmu ti awk an si cang hna caah pek lo he ai tluk. A tha na loin food stamps ei mi zong in sum bu tein ka chung le an har tuk ai tiin an cheuhbauh mi chung tein dawh phone nai cawk i phone bill an thum piak rih i food stamp nan ei duh ruangah tiah ca na tial ngam ko.

US hi ramrum kan ti ko nain food stamp le Medicaid lo ngaingai cun a nung kho lomi kan tamtuk rih, nifatin te News a rel mi na si ahcun Trump nih food stamp a vun rengh bak in US ah minung 19 million nih harnak an tong colh I hi chungah sifak hngakchia 500,000 tluk nih sianginn chuncaw einak man pek kong ah harnak an tong timi cu na hmuh ko lai. Kum sawm chungah US food stamp tlawmbik a pek hna si caah Trump cu sifak hna caah si loin mirum pawl ca president asi, an ti phah.

Biatlang Donghnak

Kha ule nau hna a langpar thil theih le ahmun thil theih hi ai lo tawnlo cuh. A langh khan rak aukhuang hlah u ka ti lo, kan theih fian lomi kong tamtuk Laimi hi cu chim kan hmang i a poi ngai. Phundang in kan chim asi ahcun na catialnak cati hang (phone bill) kha food stamp an ei mi chungin an in cheuhbauh mi asi kho men cuh.

Immigration visa kong ah immigration lawyer le expert ka si lo, thil tampi a theih mi zong ka si lo. Zecan tiang hihi an block lai zong ka thei lo, nan thei cio lai zong ka zum lo. Myanmar immigration visa kan bin nak cu US cozah nih a herh mi Myanmar nih a kan pek khawh lo ruangah kan bin chungnak asi an ti nain, Hi kong bia a khiahnak hi Myanmar kan palhnak a um ko Myanmar hi nain Trump i a kotho te asi timi cu al awk aum lem lo, President dang tuah lomi te asi ko.

Kanmah nakin a let tampi in a chia deuh i birth certificate hman tutiang si pe kho rih lomi ram Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Nepal, Congo le Palestinian tepawl hi Myanmar tangpi ah aum mi an si rih. A fiang ngai ko mi cu kum 2008 in nihin tiangah US I a hung lutmi ram pawl cazin khi zoh ulaw US a hung lut tam deuh ram paoh hi hmaithlak deuh an si timi cu nan I fiang ko lai.

Note; Ka bia asau pah cang i nan rel huam ti lai lo caah part2 tu in thaizaan ah ka vun peh than te lai. “Trump President term hnih a peh than ahcun” timi in asi te lai. Credit: Chelsea Bawi