
Corona-virus Zawtnak In Minung 25 Nunnak A Liam. Nawlngeitu Nih Thanhnak An Tuah
Corona-virus Zawtnak In Minung 25 Nunnak A Liam. Nawlngeitu Nih Thanhnak An Tuah: Atu lio Hubei province, China ram khuapi Wuhan in SARS timi zawtnak hmun deuh (Corona-virus) hri a leng mi nih vawlei pi thinphang le thlalau in in a chiah. Thailand, South Korea, Singapore, Macau, Hong Kong, Japan le US hna ah zawtnak ngeimi hmuh an si cang. The Daily Star nih a langhter ning ahcun minung 25 nunnak liam in, a tlawmbik minung 5,000 nih zawtnak an ngei,”tiah a langhter.
Wuhan khuapi Seafood Marketa rianttuantu hna sin in Dec 31 khan hi zawtnak hri hi aa thawk i, hi zawtnak in khua zeiin dah a chuah timi bel an thei fiang kho rih lo. sinain hi kongah media tthenkhat nih cun Chinese hote chuanmi Bak (bat) sa haang an ei tuk ruangah mah hin a chuak mi si tiin an chim. South China Morning Post nih cun zawtnak a ngeimi minung 552 cu zohkhenh an sinain China nih fiang tein an langhter duh lo ruangah “Novel Coronavirus” (2019-nCov) ngeitu hi fiang tein theih khawh si lo.
Hi kongah AFP News nih a langhter mi cu China Health Ministry nih a chim ning ahcun hi zawtnak ruangah a thi mi 17 hi kum 48-89 karlak an si. WHO lei nih vawlei pi huap ah ttihnung zawtnak a karhmi hi (global health emergency) tiang cun thanh ding cun an ti rih lo. Sinain felfai taktak in zawtnak a chuahnak hi hlathlainak tuah asi. Thinphang simi pakhat cu zawtnak a ngeimi nih a pawng um minung kha a chonh khawh ti si. Tedros Adhanom WHO Chief nih cun China ram nih biatak tein hi zawtnak hi a buaipi i, World Health Organization (WHO) lei zong nih a karh chinnak hnga lo biatak tein an buaipi ko tiah a chim.
China Health Ministry lei nih atu ah Coronavirus a ngei tiah ruahmi minung 5000 check up nak (medical observation) pek an si cang”tiah an chim. Kum 2002-2003 lio China ramchung in SARS zawtnak a len lio ah khan China ramchung lawngah minung 650 an rak thi. Severe Acute Respitory Syndrome (SARS) zawtnak phun deuh in Coronavirus zawtnak ngeimi nih thawchuah lei ah hrasatnak an ngei khun hna.
Wuhan khuapi minung 11million umnak hmun cu a herh tuk mi dah ti lo cun kal lo ding ti si i, khuachung um mi hna zong a herh tuk lomi ahcun khualeng chuah lo dingin theihter an si. An khua pawng Huanggang khua le Ezhou khua kar tlawn kainak train le Bus a kal tawnmi zong khar chung rih asi.
China ram i an Twitter pakhat Weibo platform-ah Wuhan khua mi hna nih an ttialmi cu kan nih cu vawlei donghnak ah a um mi he kan i lo cang, ei le din kongah an thlacamnak kong cu an ttial chih. Khat lei in Chinese Lunar New Year- Year of Rat cu Jan. 25 in hman asi lai caah Chinese mipi tthenkhat cu hmun dang dang ah khual an tlawng cio hna i, tukum an kumthar (New Year) hmang dingin minung 5000 leng US ah kal an i tim hna. US lei nih Airports ah biatak tein check hlainak an rak tuah ve hna.
Hi zawtnak kong he pehlaiin Prof. Neil Furguson, Imperial College of London, Medical Research Center for Global Infectious Disease Analysis nih cun Wuhan khua um a tlawmbik 4000, 1000-9700 tluk cu Coronavirus an kai cang, tiah an zumh. Prof. Yu Xiahua, University of Gottigen, Germany zong nih SARS zawtnak a karh mi zoh tikah thla 4 chung nguh in, May thla tiang a phan kho men,”tiah an langhter. A cunglei kan langhter cang bantuk khan hi zawtnak hi sahring sa einak in a chuak mi ah ruah le zumh deuh asinain 100%100 in fehter cu si rih lo. Cun, atu tiangah Coronavirus zawtnak hrik khamnak sii a um rih lo.