Benjamin Sum saduhthahnak cu hringtu a nu nih a takin a tlinter. Myanmar Idol Top 8 an i rak i zuam lio ah Benjamin Sum nih a rak chim mi cu, Myanmar Idol ka zuamnak ah hin ka nu nih a ka telpi kho rih lo, a tangmi zuamnak ah ka tlin tthan ahcun ka nu nih rak ka telpi kho sehlaw ka duh tuk ko.

Ka nu nih a ka telpi khawh ahcun keimah zong thazaang tampi ka ngei lai i, ka nu zong aa lawm ve hrim ko lai,”tiah a rak chim bantuk tein hringtu a nu Pi Lal Din Thar nih a fapa Benjamin Sum duhnak cu el loin a tak in a tlinter taktak. Atu ahcun Benjamin Sum saduhthah bantuk tein tuzan zuamnak in cun a nu nih a kehram in a um pi khawh cang lai.

A cunglei kong he pehtlaiin zeitluk in dah fale caah hin hringtu nu le pa an rak biapit tuk timi hmuh khawh si. Chim duh mi cu zeibantuk kan tuahmi kip ah fale caah kan thazaang hrampi cu nu le pa bak nan si timi hmuh khawh si. Harnak caan ah siseh, ngaihchiat caan le lunglawmh caan zongah fa le kan lung diriamnak cu nu le pa hi nan si ko,”timi hi tampi chungin tlawmte telchih ka duh mi si. 

Relchih: Nu Le Pa Dirhmun: A zulh awk a simi lam kha ngakchia cu cawnpiak law, a upat tikah mah cucu a pialtak ti lai lo.” Phungthluk bia 22:6 Chungkhar nunnak le khuasaknak ah “Nu le Pa” hi kan rak biapi tuk hringhran. Zeicatiah cun fale tampi hi nu le pa ruangah thluachuah a comi, milian mingan a simi an tampi; cu rualrual in nu le pa ruangah thluachuah a co lomi fale zong tampi an um. Cucaah fale hmailei an lamtluan hi nu le pa ah a rak i hngat i nu le pa hi kan rak biapi tuk hringhran.

1. Nu le Pa nih fale thluachuah peknak: Mi zeimaw nih an chim tawnmi cu: “Thluachuah pe kho kan si lo, Pathian kan si lo, thluachuah pe khotu cu Pathian lawnglawng a si,” tiah an ti tawn. A hman ko. Sihmanhsehlaw Baibal kan zoh tikah Pathian nih thluachuah pek hi a rak kan fialmi a si. Pathian nih Moses sinah khan,“Aaron le a fapa hna cu, ‘Hi bangin Israel mi cu thluachuah nan pek hna lai, nannih nih annih sinah, Bawipa nih thluachuahnak in pe hna in, in zohkhenh ko hna seh; Bawipa nih nan cungah a hmai tlanter seh law, vel in ngeih ko hna seh; Bawipa nih mithmai tha in pe hna sehlaw, daihnak in pe ko hna seh, tiah nan chim lai’ tiah chim hna. ‘Cu bangin ka min cu Israel mi hna cungah an chiah lai i thluachuahnak ka pek hna lai’, tiah a ti.

Nambar 6:22-27. “Jesuh vailam ah a thih i a thawh tthan hnuah cun tlangbawi rianttuannak a um ti lo, a dong cang, Jesuh lawnglawng kan tlangbawi a si cang”tiah a timi zong kan um men lai. Asiloah “Aaron fale tlangbawi pei a ti ko hna cu, kannih tlangbawi a si lomi a kan ti ttung lo,” tiah a timi zong kan um men lai. Mah ti khan a si lo. Isak zong tlangbawi a si lo nain a fapa Jacob le Isau thluachuah a pek ko hna. Jacob zong tlangbawi a si lo nain Joseph fale thluachuah a pek ko hna.

Zumtu vialte cu nu kan si ah pa kan si ah Khrih thawngin Pathian tlangbawi kan si. Amen. 1Peter 2:9; Biathlam 1:5,6. Nu le pa nih kan fale cungah, an lu cungah kan kut kan chuan i thluachuah kan pek tik hna ah khin Bawipa min an cungah kan chiah khi a rak si i a tak in thluachuah a petu hna cu Bawipa a si; Bawipa nih a min umnak minung kha thluachuah a pek tawn hna. A Sullam cu, dairel in thluachuah pe kho hna hmanh hlah sihlaw indairek in thluachuah kan pek khawh hna tinak a si. Thluachuah kan pekmi hna a namhnehtu, a tak in a tlamtlintertu cu Bawipa a si.

Zumtu nih thluachuah an/kan co nakhnga an cungah a min chiah kha Bawipa nih a kan fialmi a si; cu a min chiahning a kan chimhmi cu, a cung “Nambar 6:22-27” i kan chimmi kha a si. Zeicatiah cun, Bawipa cu a ttha tukmi Pathian a si i thluachuah pek a kan duh zungzaltu a si. Cucaah nu le pa nih, fale cungah, an lu cungah kan kut chuan in nitin in thluachuah kan pek hna ding a si. Kha kha an lam tluannak le thluachuah an hmuhnak tawhfung pakhat a si. Nu le pa hi chungkhar tlangbawi kan si.
2. Nu le Pa ruangah thluachuah conak le co-lonak. America ram ah minung pahnih: Jonathan Edward hrinsor le Max Jukes hrinsor an konglam an ttialmi a um. Jonathan Edward cu Pathian riantuanmi, zumh tlak Khrih sal tha a si; Max Jukes cu Pathian ttihzah lomi le zeirel lomi si dawh a si.

1. Jonathan Edward hrinsor cu: – College graduate mi-265. College President -12.- College Professor-65- Doctor- 60- Ralkap officer-75-Pastor-100- Writer-80- ourt-30 – M.P-3- Senator-2- Vice President-1. 2. Max Jukes hrinson cu:- Bawhte lio ah a thimi- 300- Kukdok cikawr-310- Mi zeiruaram lo-400- Ai zuarmi-50- Mifir-60- Lainawng-7
– Misual tihnung pawl-53

Fale nih thluachuah kan co-nak hin zeitluk indah pale kan rak biapit ti hi fiangte in a lang. Jonathan Edward tefa 873 cu biaknak mi le ram le miphun caah mi thahnem taktak an si, an ti. Max Jukes tefa 1220 cu mifir le khuatlang caah mi hnawksak taktak an si, an ti. Mah hna pahnih an tefa cu an i lo ruam loh, an i dang ngaingai ko. Solomon nih Pathian bia a pialtak i Bawipa thin a hunh tikah khan Bawipa nih Solomon pennak kha thleh a timh tikah khan, Bawipa nih a timi cu, na pa David ruangah na fapa “Solomon fapa Rehoboam” kha hrin khatte cu ka pek lai, tiah a ti.

David nih Bawipa lung a rak ton caah khan Solomon fapa kha siangpahrang a si khawhnak a si i, phun hnih te a co khawhnak le a uk khawhnak kha a si. Rehoboam nih a pa Solomon thawngin thluchuah a comi si loin a pu David thawng tu in a si deuh. David nih Bawipa lung rak lawmhter hlah sehlaw Solomon ca le a fapa Rehoboam caah cun chim awk a um hnga lo, ruahchan awk a um hnga lo.

Cucaah fale caah nu le pa hi kan rak biapi tuk. Kan Laimi lakah, tampi lakah, pa thumte in an min van thlir hna ning law. Kan Laimi lak i Pathian riantuantu hmasa a rak si vemi: Rev. Sang Fen fale kan zoh hna tik, Rev. Van Lo fale, Rev. Chan Thang fale tibantuk kan zoh tik hna ah an fale nih thluachuah an co ngaingai. Annih nih thluachuah an conak cu an pale ruangah a si; an tefa nih thluachuah an co. Chim ding a tampi rih ko nain kan chim cawk hna lai lo.

Abraham nih Bawipa bia kha rak mertaak in Bawipa kha rak hlaw sual sehlaw cu a tefa hna nih thluachuah an co hnga lo, Israel miphun zong khi a rak um phah men hnga lo. Bawipa kan Pathian nih hin pale ruangah tefa le hna hi thluachuah pek dingin bia a kan kamh “Deut. 7:9-11″. Cucaah kan biapi tuk. Kanmah in a dong ding a si lo, kan tuhmi thlaici kha kan tefa hna nih an rak zun ve. A chia kan tuh ahcun chiatnak an zun ve lai, a ttha kan tuh ahcun thluachuahnak an zun ve lai.

3. Fale cawnpiaknak: Nimte cu fa a van ngei i a fale kha, “Nu a ka duh paoh nih ka zul u,” tiah a ti hna i a fale kha a kaltak hna tiah tuanbia an rak kan chimh tawn. Nu le pa tthenkhat cu nimte fa ngaih phun in fa lawng ngeih thluahmah i cawnpiak bak lomi kan um. Fale cawnpiak thiam le thazaang pek thiam hi a rak biapi tuk hringhran. An dirhmun le an kalning theih ngai a hau; kan duhnak lawngte ah thil ben bangin, ben ding le hneek tuk lehpek ding an si lem lo; cu nakcun zei lam dah a tlinh bik hnga, a lungthin nih hin zeidah a hoih bik hnga, ti hi kan ngiat ding le theih kan i zuam ding a si; an uar phun le duhzawng kha kan theih a hau. Cu lo i an tlinh lo bakmi le tii zawng a si lomi hneek thlorh in hnek cu an i rawknak lehlam tu a si.

Vawleicung zuksuaithiam minthang Leonardo da Vinci, Jesuh Khrih le zultu hna Bawipa zanriah an hmannak zuk a suaitu kha, a ngakchiat lio ah nikhat cu an ttuang ah meihol in zuk a suai an ti. A nu nih a ttawk ah a chuih i Vinci cu ttah ai tim; cu lio ah cun, inn khan chungin a pa nih, “E heh!, ho suaimi dah si, a va thiam ve!” a van ti. Vinci nih cun ttah aw in, “keimah,” a van ti. A pa nih cun, “E, pate na thiam tuk, vawleicung ah hmanthlaksuai minthang na si lai; mahbelte na suainak hmun hi a suainak hmun a si lo,” tiah dawtnak in aw nemte in a van ti.

Cu ri thawk cun, Vinci cu hmanthlaksuai kha a tha a hung tho ciammam le biatakte in a van i zuam cu vawleicung ah hmanthlaksuai minthang taktak ah a van i chuahnak a si, an ti. A nu bantuk khan a pa zong nih khan rak ti ve seh, rak vua ve sehlaw vawleicung hmanthlaksuai minthang a rak si lo men ko hnga tiah an ti. Nu le pa hna, fale cawnpiak thiam hi a biapi tuk. Sir Isaac Newton zong kha a pa nih a mizia hi a zoh-ngiat peng ti si. Zing nichuahka te i an arbawm khar heh tiah huh a timh peng tawnmi kha a pa nih a hmuh tikah, a fapa cu Science lei ah kalter ding a si ti kha a vun hngalh, a mizia kha a van theih tikah vawleicung minthang ah a hung can khawhnak kha a si, an ti. Cucaah kan fale hi zeilam kal ci dah a si, ti hi theih kan i zuam ding a si.

Cawnpiak an hauh rualrual in “zei lam lei kalter ding dah a si,” ti theih hi a rak biapi tuk. Fale cawnpiak thiam lo ruang le tthat lo ruangah fale khuasual a purmi an tam tuk. H.C. Anderson nih, “Lainawng za ah sawm riat hi cu an innchungkhar zohkhenhnak tthat lo nakin lainawn duhnak thinlung a pumi an si,” a ti. Fale cawnpiak thiam lo le zohkhenh tthat lo hi a poi tukmi a si. Fale zohkhenhnak ah le cawnpiaknak ah daithlan hi sual erlet bantuk a si, an nunnak hrawh a si.

Cucaah kan fale hi Bawipa nih thlua a chuah hna nakhnga Bawipa min an cungah kan chiah a herh-thluachuah kan pek hna ding a si i kan tefa nih thluachuah an co nakhnga Bawipa duhning-a bia ningin kanmah hrimhrim kan nun i an zulh awk lam a simi an zulh nakhnga a cawnpiak zia le a zohkhenh zia kan thiam ngaingai a hau. Bawipa nih ro caah a kan pekmi kan fale hna hi Bawipa ke hram ah kan phakpi cang hna maw, Bawipa sinah kan phakpi kho hna lai maw? Bawipa chungkhar ah kan fale an tling ve maw, an bau sual maw? Bawipa nih Kain cu, “Na nau Abel tah, khuazei ahdah a um?,” tiah a hal bantukin “Ro caah kan pekmi thluachuah na fanu na fapa teh khuazei ahdah a um?” tiah a kan hal ve tikah zeitindah kan leh ve te lai? Nu le pa hna, Bawipa bochannak he biatakte in fale cawnpiak le zohkhenh le an ca thlacampiak i zuam cio hna usih. By Abraham RLK