
A Donghnak Bik Trump Nih A Chimmi Bia
Pu Zo Tum Hmung: Hawile hna, Nihinah President Trump nih thlahnak bia a chim. Kan hrawm hna. Voi 2 khengte ka rel. Speechwriter a thiam taktak. Thaizing cu a umnak Florida lei a kir cang lai. A chimmi an ttha ngai. Cozah thar (Biden cozah) caah thla ka cam e, a ti. Hi hi a ttha tuk ka ti.
Kan president a si, thla ka rak campiak ton. White House ah amah kut tang rianttuantu ka rak tong hna, Kawlram caah. Covid-19 um hlah sehlaw, a tling tthan hrimhrim lai ka zumh. Rian a ttuan kho ngai. 2024 kumah aa cuh tthan te hnga dek maw? Ka khat hmanh a chim lo.
U.S. politics ah alengleimi (outsider) ka si e, a ti. A hman. Ramrian ah hmuhtonmi a ngei lo. Nain, Republican Party ah a nih, a nih, timi a chungmi taktak (Sen. Cruz, Sen. Rubio, Gov. Kasich) a tei dih hna. Hillary Clinton a tei. Policy le character kongah ka ei khawh lomi an tam (e.g. ah anti-immigration). Pasal bak a si. Pa menmen cu a rak si lo. Thlacam in bawm cio hna usih. Mah hi a mah hmurka chuak a si.
Relchih: Biden 100 Days Plan le Coronavirus Rescue Plan: President Elect Joe Biden nih Coronavirus ruangah harnak a tongmi hna chanh chuahnak caah $1.9 trillion hmang in timhlamhnak a ngeihmi cu a thanh cang bantuk in a tawifiannak in ka rak tial lai. Mah plan hi ni 100 chungah cun a tuanchuah khawh lai tiah zumh a si. Georgia Senator thim tharmi democrats palai pahnih Certified an tuah hnu ah an fehter colh dingmi plan pawl zong a tel chih.
1. Stimulus Check $1400 ngah than a si lai. Second Stimulus Check $600 he fonh chih in $2000 tiah an ti. Asinain tuan deuh ahcun Biden nih a dang tein $2000 ti phun in a chim nain President an thim hnu ah a bia a dang deuhmi a lo. Zatlak sa hei ti ko usih Hi hnu kum 15-20 hrawng i Retired, Pension lami caah phaisa thoh ding a um te men lai lo.
Tuan deuh i $600 pek lio ahcun kum 17 a chunglei dependent pawl kha $600 ngah a si lo, asinain tutan ahcun $ 1400 hi an ngah le ngah lo ding a fiang rih na loin an ngah men lai tiah zumh a si. A rauh hlan ah a dikdiar in a chuak lai i kan theih than te lai. 2. Biden plan ahcun Unemployment Benefit kha zarh khat ah $400 pek ding ti a si. Second Stimulus ahcun zarh khat ah $300 pek a si i, pek caan kha March thla 2021 tiang lawng a si.
Asinain atu Biden plan ahcun zarh khat ah $400 a si lai i, September thla tiang ngah khawh a si lai. Biana ah punghman i $200 a ngah tawnmi nan si ahcun atu an pek dingmi $400 he fonh chih ahcun zarh khat ah $600 lengmang September thla tiang na ngah lai tinak a si. [Rian luh than a duh lomi an tam chin kho men.]
3. Federal Minimum Wage cu sumilam pakhat ah $15 in karhter a si lai. Atu lio Federal Minimum Wage cu $ 7.25 a si. Asinain New York, Washington D.C tibantuk le a cheukhat state ahcun state cozah nih minimum wage hi $15 tiang a pe cangmi an um. State cheukhat ah mininum wage $15 a phan rih lomi nan um ahcun atu tan plan ah fehter hnu ahcun $15 ngah cio a si cang lai. [Mah nih hin small business pawl a tha te men hna lai.}
4. Coronavirus ruangah Inn man mortgage a pek kho lomi, inn hlan man a pe kho lomi hna caah bawmhnak a um lai. Foreclosure le Eviction moratorium bawmhnak zong September thla tiang a caan an sauh rih lai. 5. State, County le City cozah bawmhnak pin ah sianginn le coronavirus testing caah bawmhnak le Coronavirus khamhnak si phawtzamhnak caah bawmhnak a te lai. [ Democrats pawl nih an penmi State le City cheu khat pawl bankruptcy an si dang caah an chanh chuahmi hna sidawh a si.]
6. Kum dih 2020 caah, ngunkhuai tax nan file tik ah Child Tax Credit timi kha kum 6 in kum 17 karlak ngakchia pakhat caah $3000 na ngah khawh lai. Kum 6 a tling rih lomi ngakchia caah Child Tax Credit $3600 ngah khawh a si lai. 7. Small Business caah bawmhnak pek thawnmi PPP loan a si lomi Grant pekmi bawmhnak a um kho lai tiah zumh a si. A cung le plan paw hi House ahcun an pass ciami a si. Senate ah an chuahpi lai i, an pass le cangka Joe Biden nih minthut hnu ah fehter colh a si lai.
8. Second Stimulus Check $600 a ngah rih lomi nan um ahcun tax nan file tik ah recovery rebate credit ti in claim than khawh a si lai. Tax file an tuah piak tu kha nan chimh lai i, ngah than khawh a si lai. 9. Joe Biden President a si le cangka ni 100 chung Federal Cozah nih mask i hruk dih ding in a thanh lai. 10. President Trump nih Muslim ralhrang an tamnak ram tralvel ban a tuahmi, visa a phihmi ram pawl cu a on than hna lai. [ Muslim ralhrang US ah a lut chuak than khomi dirhmun kan phan kho. ]
11. President Donald Trump nih a rak chuah taakmi, Paris Climat Agreement ah a lut than lai. [ China, India le Russia nih zulh phung na zulh duh lo ruangah President Trump nih a rak chuah taakmi a si.]
12. US ah phungning loin a rak lutmi million 11 renglo hna cu US citizen pek dingah congress nih an pass lai tiah zumh a si. [ Democrats pawl nih thimnak paoh i an tei khawhnak dingah Citizen an pek dingmi hna si lai ka zumh.] 13 Siangngakchia hna nih sianginn kainak caah phaisa an cawi leiba Student Loan cu pek rih lo ding in a ngol ter hna lai. [ $10000 tiang cham ti lo ding in a pek khawh men ti a si.] 14. World Health Organization [ WHO ] lut than ding in biachahnak atuah lai. [ WHO nih China lei a ttan hlei ah China nih phaisa a thawhmi a tlawm tuk caah President Trump nih a chuak taakmi a si.]
15. Nu sinak le pa sinak a thlengmi pawl [ Trangender ] cu sianginn zun inn ah anmah duhning in pa zun nak le nu zunnak ah luh le chuah khawh a si lai. [ Kan fanu, fapa tete caah a him lo ngai cang lai. Ralrin ngaingai kan hau lai.] 16. Canada ram Alberta province in US Nebraska tiang khan 1,200 a sau dingmi gas pipeline pi an cawh cuahmah liomi cu Joe Biden nih Executive Order hmang nih a ngolter hna lai.
**Mi tam deuh nih an hgalh le an theih khawh ve nak hnga share cio khawh a si. Credit: Salai Lairamthang